Należy rozróżnić dwie FORMY PIECZY ZASTEPCZEJ (art. 34 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej).
Są to:
- Rodzinna piecza zastępcza,
- Instytucjonalna piecza zastępcza.
- Rodzina zastępcza:
- spokrewniona – utworzona przez małżonków lub osobę nie pozostającą w związku małżeńskim będących wstępnymi (dziadkami, pradziadkami) lub rodzeństwem dziecka (art. 41 ust. 2 ustawy)
- niezawodowa (niespokrewniona) – utworzona przez małżonków lub osobę nie pozostającą w związku małżeńskim niebędących wstępnymi lub rodzeństwem dziecka (art. 41 ust. 3 ustawy)
- zawodowa (niespokrewniona):
- zwykła – umieszcza się w niej w tym samym czasie nie mniej niż 3 dzieci, i nie więcej niż 6 dzieci. W przypadku konieczności umieszczenia w rodzinie licznego rodzeństwa dzieci w wielodzietnej rodzinie zastępczej może się zwiększyć.
- specjalistyczna – w tej rodzinie umieszcza się dzieci niedostosowane społecznie albo dzieci z różnymi dysfunkcjami, problemami zdrowotnymi wymagającymi szczególnej opieki i pielęgnacji. W tej rodzinie może wychowywać się w tym samym czasie nie więcej niż 3 dzieci.
- o charakterze pogotowia rodzinnego – umieszcza się tu nie więcej niż 3 dzieci na pobyt okresowy do czasu unormowania sytuacji życiowej dziecka, nie dłużej niż na 12 miesięcy. W szczególnie uzasadnionych przypadkach pobyt dziecka może być przedłużony, jednak nie więcej niż o kolejne 3 miesiące.
- rodzinny dom dziecka
WYMAGANIA WOBEC KANDYDATÓW DO SPRAWOWANIA RODZINNEJ PIECZY ZASTĘPCZEJ
Zgodnie z art. 42 ust 1 ustawy o funkcję rodzica zastępczego lub prowadzenie rodzinnego domu dziecka mogą starać się osoby, które:
- dają rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej;
- nie są i nie były (nigdy) pozbawione władzy rodzicielskiej, oraz władza rodzicielska nie jest im ograniczona ani zawieszona;
- wypełniają obowiązek alimentacyjny – w przypadku gdy taki obowiązek w stosunku do nich wynika z tytułu egzekucyjnego (wyroku sądu, ugody);
- nie są ograniczone w zdolności do czynności prawnych;
- są zdolne do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem, co zostało potwierdzone zaświadczeniami o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka, wystawionymi przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej;
- przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- zapewnią odpowiednie warunki bytowe i mieszkaniowe umożliwiające dziecku zaspokajanie jego indywidualnych potrzeb, w tym:
- rozwoju emocjonalnego, fizycznego i społecznego,
- właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań,
- wypoczynku i organizacji czasu wolnego.
Pełnienie funkcji rodziny zastępczej niezawodowej i zawodowej oraz prowadzenie rodzinnego domu dziecka nie może być powierzone osobom, które były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe (art. 42 ust. 2 ustawy).
FINANSOWANIE PIECZY ZASTĘPCZEJ
Świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania i wynagrodzenia
Kwoty przedstawione poniżej są kwotami minimalnymi, ustalonymi ustawą. Powiat uchwałą rady powiatu może te kwoty zwiększyć dla dzieci przebywających w pieczy zastępczej na swoim terenie. Nigdy rada powiatu nie może ich zmniejszać!
Wynagrodzenie może być zmniejszone, gdy rodzina pozostaje „w gotowości”, czyli nie ma w niej dzieci, do 80% podstawowego oraz zwiększone w wypadkach wskazanych w ustawie o 20% od podstawowego.
Rodzaj rodziny/rodzaj środków | Rodzina zastępcza spokrewniona | Rodzina zastępcza niespokrewniona | Rodzina zastępcza zawodowa | Rodzinny dom dziecka |
świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka | 660 zł | 1000 zł | 1000 zł | 1000 zł |
dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności dodatek w wysokości nie mniej niż 200 zł miesięcznie | Tak | Tak | Tak | Tak |
dziecko umieszczone na podstawie ustawy z o postępowaniu w sprawach nieletnich dodatek w wysokości nie mniej niż 200 zł miesięcznie | Nie | Nie | Tak | Nie |
wynagrodzenie za pracę (kwota minimalna – 2000 zł, pogotowie rodzinne – 2600 zł) | Nie | Nie | Tak | Tak |
Inne Dofinansowania
Dofinansowania wskazane w ustawie nie są określone kwotowo, do powiatu należy wydanie odpowiednich aktów prawa miejscowego ustalających konkretne kwoty i warunki do ich otrzymania.
Rodzaj rodziny/rodzaj środków | Rodzina zastępcza spokrewniona | Rodzina zastępcza niespokrewniona | Rodzina zastępcza zawodowa | Rodzinny dom dziecka |
dofinansowanie do wypoczynku poza miejscem zamieszkania dziecka w wieku od 6. do 18. roku życia | Tak, raz w roku | Tak, raz w roku | Tak, raz w roku | Tak, raz w roku |
dofinansowanie niezbędnych kosztów związanych z potrzebami przyjmowanego dziecka | Tak, jednorazowo | Tak, jednorazowo | Tak, jednorazowo | Tak, jednorazowo |
dofinansowanie kosztów związanych z wystąpieniem zdarzeń losowych lub innych zdarzeń mających wpływ na jakość sprawowanej opieki | Tak, jednorazowo lub okresowo | Tak, jednorazowo lub okresowo | Tak, jednorazowo lub okresowo | Tak, jednorazowo lub okresowo |
środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego w wysokości odpowiadającej kosztom ponoszonym | Nie | Tak | Tak | Tak |
świadczenie na pokrycie kosztów związanych z przeprowadzeniem niezbędnego remontu | Nie | Tak, raz do roku | Tak, raz do roku | Tak, zgodnie z umową |
pokrycie innych niezbędnych i nieprzewidzianych kosztów związanych z opieką i wychowaniem dziecka lub funkcjonowaniem rodzinnego domu dziecka | Nie | Nie | Nie | Tak, zgodnie z umową |